W pierwszych tygodniach i miesiącach życia dziecka pobudek w nocy jest stosunkowo dużo, a większość dorosłych do momentu pojawienia się w domu nowego mieszkańca spała nie krócej niż 6-7 godzin ciągiem. Ciężko jest więc przestawić się na nowy tryb. Istnieją dzieci śpiące idealnie od urodzenia: po 1,5-2 godziny kilka razy dziennie, więc zmęczeni rodzice mają kiedy odespać. Może być jednak tak, że noworodek, o zgrozo, sypia po kilka-kilkanaście minut na raz od urodzenia albo zacznie sypiać krótko w dzień w okolicy 4 miesiąca życia i zaczyna się budzić po 30-45min z każdej drzemki. Starszym niemowlętom można próbować sen nieco wyregulować, poniżej garść wskazówek, jak się za to zabrać.
Co to są „krótkie drzemki”?
Z założenia za krótką drzemkę powinno się uznawać sen krótszy niż 45-50 minut. Wynika to z faktu, że tyle trwa dziecięcy jeden pełny cykl snu i jeśli dziecko budzi się po takim czasie nie wiemy czy obudziło się ponieważ nie umie spać dłużej i przejść do kolejnego cyklu (częste u maluchów poniżej 6 miesiąca życia) czy dlatego, że po prostu się wyspało. Z wiekiem drzemki łączą się w dłuższe odcinki, co nie znaczy, że każda drzemka musi trwać ponad godzinę, żeby nasz maluch był zadowolony. Ostatnia drzemka w ciągu dnia zazwyczaj jest wyjątkowo krótka w stosunku do pozostałych.
Zwykle wystarczy tylko jedna długa drzemka dziennie (idealnie około 1,5-2 godziny), aby wszystkie pozostałe mogły być krótkie. Krótkie drzemki są normalne i nie trzeba się nimi zamartwiać, choć niestety czasem trudno je zaakceptować. Nie ma powodów do zmartwień, jeśli po krótkiej drzemce nasz maluch jest zadowolony. Należy wtedy częściej dziecko kłaść do spania. Jeśli jednak Maluch śpi krótko przez cały dzień, mija 5-6 miesięcy od jego urodzenia, problem się nasila, a dziecko na dodatek jest marudne i wygląda na zmęczone, warto poszukać powodu.
Co może powodować krótkie drzemki?
Poniżej kilka powodów, dla których maluch może mieć krótkie drzemki w ciągu dnia:
- Wiek – jak opisane powyżej, noworodki mają prawo spać krótko i wiele razy w ciągu dnia. Do 5-6 miesiąca życia krótkie drzemki są często wpisane w fizjologię snu dziecka. Dodatkowo w pewnym wieku, kiedy dziecko opuszcza kolejną drzemkę w ciągu dnia, na przykład przechodzi z dwóch drzemek na jedną, dopóki nie ustabilizuje się nowa rutyna, malec może spać krócej na jednej z drzemek lub na obu.
- Temperament – krótkie drzemki mogą być też cechą wrodzoną malca i są często domeną dzieci ruchliwych i wrażliwych. Te pierwsze nie chcą tracić ani chwili na sen, bo wszystko je ciekawi, a te drugie mogą być wybudzone przez każdy najmniejszy szelest lub ruch.
- Warunki do snu – jeśli maluch sypia w foteliku czy wózku, z którego już wyrasta, w jasnym pomieszczeniu czy w czasie, kiedy starszy brat się bawi, to złe warunki do snu mogą skracać jego drzemki. Warto wtedy zadbać o sen malucha w łóżeczku, całkowicie zaciemnić pokój, wyciszyć go (np. przy pomocy białego szumu) oraz zadbać o optymalną temperaturę (ok 20 stopni) i nawilżenie (40-60%) zarówno w dzień jak i w nocy.
- Brak przewidywalności – małe dzieci uwielbiają stałość i przewidywalność, im dni bardziej podobne do siebie tym czują się bezpieczniej i zwykle lepiej śpią. Jeśli dziecko kładzione jest o różnych porach każdego dnia, ciężko będzie mu spać dłużej na drzemce. W przypadku dzieci starszych niż 6 miesięcy warto trzymać się stałych pór kładzenia spać, bo zegar biologiczny wbudowany w organizm malca, da mu znać, że to pora na dłuższy odpoczynek.
- Nieodpowiedni rytm dnia – nawet jeśli rodzice stosują ramowy plan dnia, dziecko może krótko spać w dzień ponieważ drzemki nie są odpowiednio dopasowane do potrzeb snu i wieku naszego malucha. Warto wiedzieć, że maluch może spać krótko zarówno wtedy kiedy jest położony na drzemkę zbyt wcześnie, ale też jeśli jest już przemęczony.
- Umiejętność samodzielnego zasypiania – sen dłuższy niż 45-50min wymaga od dziecka umiejętności łączenia dwóch cykli snu ze sobą. W pewnym wieku część dzieci, która nie zasypia samodzielnie, będzie notorycznie robiła drzemki o długości 30-45min i żadne zmiany planu dnia, warunków czy rytuału tego nie zmienią. Jeśli dziecko regularnie sypia tylko krótko w ciągu dnia lub śpi dłużej ale tylko na rękach, na piersi lub w wózku, to powodem pobudki po 45 minutach będzie właśnie brak umiejętności bardziej samodzielnego zasypiania.
Kiedy warto pracować nad drzemkami?
Przede wszystkim sama krótka drzemka nie powinna być powodem do zmartwienia rodzica, a jedynie fakt, że maluch ma po niej zły humor lub widać, że jest niewyspany. Wtedy warto włożyć odrobinę wysiłku i zastanowić się, co w tym przypadku wydaje się być kluczowym powodem takiego zachowania i zastosować odpowiednią radę. Należy mieć zawsze na uwadze, że dzieci poniżej 12-15 miesiąca życia, nawet największe “śpiochy” w okolicy, dopóki nie ustabilizują się na planie dnia z jedną drzemką, będą choćby sporadycznie sypiać krótko w dzień. Nie ma w tym nic złego i nie należy się tym przejmować.